દેશના 11 રાજ્યોમાં રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઓછા મતદાને અનેક સવાલો ઉભા કર્યા છે. UP, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર વગેરે રાજ્યોમાં લોકસભા ચૂંટણી 2019માં રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતાં ઓછી મતદાન ટકાવારી નોંધાઈ હતી. હવે આ વખતે લોકસભા ચૂંટણી 2024માં ચૂંટણી પંચ મતદાનની ટકાવારી વધારવા પર ભાર મૂકી રહ્યું છે.
લોકસભા ચૂંટણી 2019માં ઉત્તરાખંડની પાંચ સીટો પર મતદાન દેશની એકંદર સરેરાશ કરતા સાડા પાંચ ટકા ઓછું હતું. આ પ્રદર્શનને કારણે, ઉત્તરાખંડનું નામ દેશના 11 એવા રાજ્યોની યાદીમાં જોડાઈ ગયું છે, જેમાં દેશના અન્ય ભાગોની સરખામણીમાં ઘણું ઓછું મતદાન થયું હતું.
ઓછા મતદાન સાથે ઉત્તરાખંડ આ રાજ્યોમાં છઠ્ઠા ક્રમે છે. જોકે, પંચે આ તમામ રાજ્યોને મતદાનની ટકાવારી વધારવા માટે કહ્યું છે. તાજેતરમાં જ ચૂંટણી પંચે નવી દિલ્હીમાં રાજ્યોના ચૂંટણી અધિકારીઓ સાથે બેઠક યોજી હતી.
બેઠક દરમિયાન કમિશનનો અહેવાલ શેર કરવામાં આવ્યો હતો. જણાવ્યું કે 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં 11 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની મતદાનની ટકાવારી રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઓછી હતી. પંચે કહ્યું હતું કે તે ચૂંટણીમાં દેશમાં કુલ મતદાન ટકાવારી 67.40 ટકા હતી.
બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, રાષ્ટ્રીય રાજધાની પ્રદેશ દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર, ઉત્તરાખંડ, તેલંગાણા, ગુજરાત, પંજાબ, રાજસ્થાન, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને ઝારખંડ આ આંકડાને સ્પર્શી શક્યા નથી. આયોગ મતદારોમાં મતદાન કરવા માટે જાગૃતિ લાવવા પર ભાર આપી રહ્યું છે.
61.9 ટકા મતદાન થયું હતું
2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઉત્તરાખંડની તમામ પાંચ સીટો પર કુલ 61.9 ટકા મતદાન થયું હતું. અલ્મોડામાં 52.31 ટકા લોકોએ મતદાન કર્યું અને ગઢવાલ સીટ પર માત્ર 55.17 ટકા લોકોએ મતદાન કર્યું. આવી સ્થિતિમાં રાજ્યનું સરેરાશ મતદાન ઘણું ઓછું રહ્યું હતું.
જમ્મુ-કાશ્મીરમાં 22 ટકાથી વધુનો તફાવત
આયોગે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઓછા મતદાનવાળા રાજ્યોની યાદીમાં જે 11 રાજ્યોનો સમાવેશ કર્યો છે તેમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર સૌથી ખરાબ સ્થિતિમાં છે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં જમ્મુ-કાશ્મીરમાં માત્ર 45 ટકા મતદાન થયું હતું. જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા 22.4 ટકા ઓછો હતો. એ જ રીતે ઓછા મતદાનની બાબતમાં બિહાર બીજા ક્રમે અને ઉત્તર પ્રદેશ ત્રીજા ક્રમે છે.
2019માં દેશની સરેરાશ કરતાં ઓછું મતદાન ધરાવતાં રાજ્યો
રાજ્યનું કુલ મતદાન (ટકામાં)
ઝારખંડ 66.8
રાજસ્થાન 66.3
પંજાબ 65.9
ગુજરાત 64.5
તેલંગાણા 62.8
ઉત્તરાખંડ 61.9
મહારાષ્ટ્ર 61.0
NCT દિલ્હી 60.6
ઉત્તર પ્રદેશ 59.2
બિહાર 57.3
જમ્મુ અને કાશ્મીર 45.0
સ્ત્રોત: ચૂંટણી પંચની વેબસાઇટ
