અમેરિકાના પ્રખ્યાત અને પ્રતિષ્ઠિત મેગેઝિન ‘ટાઈમ’એ વર્ષ 2024ની 100 સૌથી પ્રભાવશાળી વ્યક્તિઓમાં સમાજના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં કામ કરતી ઘણી ભારતીય હસ્તીઓને સ્થાન આપ્યું છે. આમાં ભારતીય મૂળના ખગોળશાસ્ત્રી પ્રિયમવદા નટરાજનનું નામ પણ સામેલ છે. પ્રિયમવદા નટરાજન ઉપરાંત, આ યાદીમાં એવા બિઝનેસ લીડર્સ, કલાકારો, અભિનેતાઓ, એથ્લેટ્સ, પ્રોફેસરો, વૈજ્ઞાનિકો અને અન્ય રાજકારણીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે જેમણે પોતાના કામથી દુનિયા પર અમીટ છાપ છોડી છે.
નટરાજન ઉપરાંત વર્લ્ડ બેંકના પ્રમુખ અજય બંગા, બોલિવૂડ અભિનેત્રી આલિયા ભટ્ટ, માઈક્રોસોફ્ટ કંપનીના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર (CEO) સત્ય નડેલા, ઓલિમ્પિયન કુસ્તીબાજ સાક્ષી મલિક અને અભિનેતા-નિર્દેશક દેવ પટેલ પણ ટાઈમની 100 સૌથી પ્રભાવશાળી યાદીમાં સ્થાન મેળવનારા ભારતીયોમાં સામેલ છે. સેલિબ્રિટીની યાદીમાં સ્થાન બનાવ્યું. આ યાદી બુધવારે જાહેર કરવામાં આવી હતી.
પ્રિયમવદા નટરાજન કોણ છે?
પ્રિયમવદા નટરાજન અમેરિકાની યેલ યુનિવર્સિટીમાં ખગોળશાસ્ત્ર અને ભૌતિકશાસ્ત્રના પ્રોફેસર છે. તે યુનિવર્સિટીમાં એસ્ટ્રોનોમી ડિપાર્ટમેન્ટ અને વુમન ફેકલ્ટી ફોરમના ચેરપર્સન પણ છે. આ ઉપરાંત, તે યેલ યુનિવર્સિટીમાં ઇન્ટરડિસિપ્લિનરી ફ્રેન્ચ પ્રોગ્રામ ઓફ સાયન્સ એન્ડ હ્યુમેનિટી સ્ટ્રીમના ડિરેક્ટર પણ છે.
નટરાજને દિલ્હીની પ્રખ્યાત દિલ્હી પબ્લિક સ્કૂલ (DPS)માંથી તેમનું શાળાકીય શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું. અહીંથી 12મું પાસ કર્યા પછી, તેણે મેસેચ્યુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી (MIT)માંથી ભૌતિકશાસ્ત્ર અને ગણિતમાં સ્નાતકની ડિગ્રી મેળવી. નટરાજન MIT ના વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી અને સોસાયટી પ્રોગ્રામમાં વિજ્ઞાન, ઇતિહાસ અને ફિલસૂફીમાં સ્નાતકની ડિગ્રી ધરાવે છે. નટરાજને પાછળથી 1999માં કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીની ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એસ્ટ્રોનોમીમાંથી પીએચડી મેળવ્યું. પીએચડી કરતા સમયે, તેમણે પ્રતિષ્ઠિત આઇઝેક ન્યૂટન શિષ્યવૃત્તિ પ્રાપ્ત કરી. તે ટ્રિનિટી કોલેજની ફેલો પણ રહી ચૂકી છે. આ ફેલોશિપ મેળવનાર તે પ્રથમ મહિલા હતી.
નટરાજનનું સંશોધન બ્લેક હોલના અભ્યાસ પર આધારિત છે. તેમના અભ્યાસમાં બ્લેક હોલ કેવી રીતે રચાય છે, તેઓ કેવી રીતે વધે છે અને તેમની આસપાસના વાતાવરણને કેવી રીતે અસર કરે છે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. બ્લેક હોલ તેમની યજમાન તારાવિશ્વો અને મોટા બ્રહ્માંડ સાથે કેવી રીતે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે તે સમજવા માટે તેણી સિમ્યુલેશન અને મોડેલોનો ઉપયોગ કરે છે.
એકંદરે તેમનું કામ ‘અદૃશ્ય બ્રહ્માંડ’નો નકશો તૈયાર કરવાનું છે. તેણી બ્લેક હોલ અને બ્રહ્માંડના પ્રારંભિક તબક્કામાં તારાવિશ્વોની રચના અને ઉત્ક્રાંતિ સાથેના તેમના સંબંધને પ્રકાશિત કરે છે. તેમનો ધ્યેય બ્લેક હોલના ઉત્ક્રાંતિમાં સામેલ તમામ પ્રક્રિયાઓને શોધવાનો છે અને આપણે તેમાંથી શું શીખી શકીએ છીએ અને અવલોકન કરી શકીએ છીએ તેનો અંદાજ કાઢવા માટે વિવિધ સાધનોનો ઉપયોગ કરવાનો છે.
